5 najbardziej romantycznych miejsc na Cyprze Północnym:
1. Opactwo Bellapais - ruiny Opactwa to wyjątkowe miejsce, spacerując tam możesz się rozmarzyć, tuż obok Opactwa znajduje się restauracja, z której rozciąga się prawdopodobnie najpiękniejszy widok na okolicę na Cyprze, to dobre miejsce na romantyczną kolację, podczas której można oglądać piękny zachód słońca nad Kirenią i okolicą).
2. Taras hotelu Arkin Palm Beach w Famaguście - to wyjątkowe miejsce, z którego rozciąga się piękny widok na zatokę, jest dobrym miejscem na romantyczne spotkanie (najlepiej podczas zachodu słońca). Serwują tam bardzo dobre wino, świetne drinki, a także dobrą kawę i pyszne desery, obsługa jest profesjonalna.
3. Promenada wokół portu jachtowego w Kirenii - można tu znaleźć dobre i klimatyczne restauracje, a promenada jest doskonałym miejscem do spaceru po kolacji.
4. Karpaz Gate Marina - w porcie jachtowym znajduje się Hemingway's Restobar, gdzie znajdziesz jedzenie, kartę win i obsługę na wysokim poziomie. Po kolacji, dobrym pomysłem jest spacer po promenadzie, zwłaszcza podczas zachodu słońca. Po zmroku, dzięki iluminacjom, port jachtowy nabiera dodatkowego uroku.
5. Golden Beach, Półwysep Karpaz - piękna plaża ze złotym piaskiem, wydmami i krystalicznie czystą wodą, w której możesz spotkać żółwie, znajdująca się na półwyspie Karpaz. Na plaży możesz spotkać niewiele osób (okolica jest bowiem bezludna) a jeśli będziesz szczęściarzem to nikogo. To dobre miejsce na cieszenie się słońcem i wodą z dala od cywilizacji.
The most romantic 5 places in Northern Cyprus:
1. Bellapais Abbey - the ruins of the Abbey is a unique place where you can stroll dreaming, right next to the Abbey's restaurant, which offers probably the most beautiful view of the countryside in Cyprus, is a good place for a romantic dinner, during which you can watch a beautiful sunset over Kyrenia and surroundings).
2. The terrace of Arkin Palm Beach Hotel in Famagusta - is a unique place, which offers a beautiful view of the bay, is a good place for a romantic encounter (preferably at sunset). They serve some very good wine, great drinks, and good coffee and delicious desserts, the service is professional.
3. Promenade around the marina in Kyrenia - you can find good and climatic restaurants, and the promenade is a great place to walk after dinner.
4. Karpaz Gate Marina - at the yacht harbor is Hemingway's Restobar, where you'll find food, wines and service at a high level. After dinner, a good idea is to walk along the promenade, especially during sunset. After dark, thanks to illumination, marina takes on additional charm.
5. Golden Beach, Karpaz Peninsula - beautiful beach of golden sand dunes and crystal clear water, where you can find turtles, found on the Karpaz peninsula. On the beach you can meet many people (because the area is uninhabited) and if you are lucky noone. A good place to enjoy the sun and water away from civilization.
Popularne posty
O mnie/about me
czwartek, 31 grudnia 2015
wtorek, 29 grudnia 2015
Talasemia/Thalassemia
Talasemia (grec.: thalassa - "morze" + haima - "krew": "z okolic morza" - nazwa wynika z występowania choroby w rejonie Morza Śródziemnego) - niedokrwistość tarczowatokrwinkowa, to choroba wrodzona, która jest spowodowana przez nieprawidłowe tworzenie się łańcuchów hemoglobiny – białka, które pełni bardzo ważną rolę w naszym organizmie. Hemoglobina występuje w krwinkach czerwonych (erytrocytach) i dzięki swojej budowie przenosi tlen. Dostarczając go do komórek, umożliwia ich właściwe funkcjonowanie.
Thalassemia (greek: thalassa - "sea" + haima - "blood": "in the vicinity of the sea" - the name stems from the presence of the disease in the Mediterranean Sea) - anemia, is a congenital disease, which is caused by the abnormal formation of hemoglobin chains - a protein that plays a very important role in our body. Hemoglobin present in red blood cells (erythrocytes) and thanks to its structure carries oxygen. Delivering it to cells enables their proper functioning.
Thalassemia (greek: thalassa - "sea" + haima - "blood": "in the vicinity of the sea" - the name stems from the presence of the disease in the Mediterranean Sea) - anemia, is a congenital disease, which is caused by the abnormal formation of hemoglobin chains - a protein that plays a very important role in our body. Hemoglobin present in red blood cells (erythrocytes) and thanks to its structure carries oxygen. Delivering it to cells enables their proper functioning.
Talasemia jest szczególnie rozpowszechniona w niektórych regionach świata, tj. jak powyżej wskazano w basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie, w Indiach i w Azji Południowo-Wschodniej, a także w niektórych regionach Afryki. Obecnie uważa się, że obecność talasemii w populacjach ludności tych rejonów świata stanowiła selektywną ochronę przed malarią. Migracje ludności spowodowały jednak, że talasemie są obecne również w rejonach świata, gdzie pierwotnie nie występowały np. w obu Amerykach, w Australii i w różnych rejonach Europy.
Thalassemia is particularly prevalent in certain regions of the world, ie. as above indicated in the Mediterranean and the Middle East, India and Southeast Asia, as well as some African regions. Currently, it is believed that the presence of thalassemia in populations of these regions of the world accounted for selective protection against malaria. Migrations caused, however, that thalassemia are also present in areas of the world where originally there were no eg. in the Americas, Australia and various parts of Europe.
Thalassemia is particularly prevalent in certain regions of the world, ie. as above indicated in the Mediterranean and the Middle East, India and Southeast Asia, as well as some African regions. Currently, it is believed that the presence of thalassemia in populations of these regions of the world accounted for selective protection against malaria. Migrations caused, however, that thalassemia are also present in areas of the world where originally there were no eg. in the Americas, Australia and various parts of Europe.
Przyczyną talasemii jest błąd w zapisanej w genach informacji na temat budowy cząsteczek hemoglobiny. Efektem jest zmniejszenie syntezy poszczególnych łańcuchów tego białka. Jeśli dotyczy ono łańcuchów α, mówimy o talasemii alfa, a w przypadku łańcuchów ß – o talasemii beta. Ta druga postać choroby występuje częściej.
The cause of thalassemia is an error in the information stored in genes on the molecular structure of hemoglobin. The result is the reduction of synthesis of the individual chains of the protein. If it concerns α chain, we are talking about alpha thalassemia, and in the case of chains of ß - with beta-thalassemia. This second form of the disease occurs more often.
The cause of thalassemia is an error in the information stored in genes on the molecular structure of hemoglobin. The result is the reduction of synthesis of the individual chains of the protein. If it concerns α chain, we are talking about alpha thalassemia, and in the case of chains of ß - with beta-thalassemia. This second form of the disease occurs more often.
Nieprawidłowa budowa hemoglobiny powoduje, że krwinki czerwone są mniejsze, mniej czerwone oraz transportują mniej tlenu. Jako wadliwe, są niszczone w szpiku kostnym oraz w śledzionie. To może z kolei prowadzić do powiększenia śledziony oraz wystąpienia żółtaczki. Ponadto niedokrwistość wiąże się z niedostatecznym poziomem tlenu w tkankach. Może to objawiać się jako osłabienie i łatwa męczliwość, upośledzenie koncentracji i uwagi, bóle i zawroty głowy, przyspieszenie bicia serca. Objawy talasemii alfa mogą pojawić się już w życiu płodowym jako obrzęk płodu.
Abnormal hemoglobin causes the red blood cells to be smaller, less red, and less transportation of oxygen. As defective, they are destroyed in the bone marrow, and spleen. This may in turn lead to an enlarged spleen and jaundice. Furthermore, anemia is associated with insufficient oxygen level in the tissues. This may manifest as weakness and easy fatigue, impaired concentration and attention, headaches and dizziness, accelerated beating of the heart. Symptoms of alpha thalassemia may appear as early in fetal life as swelling of the fetus.
Abnormal hemoglobin causes the red blood cells to be smaller, less red, and less transportation of oxygen. As defective, they are destroyed in the bone marrow, and spleen. This may in turn lead to an enlarged spleen and jaundice. Furthermore, anemia is associated with insufficient oxygen level in the tissues. This may manifest as weakness and easy fatigue, impaired concentration and attention, headaches and dizziness, accelerated beating of the heart. Symptoms of alpha thalassemia may appear as early in fetal life as swelling of the fetus.
Leczenie ciężkiej niedokrwistości polega na przetoczeniach krwi. Niekiedy wymagana jest splenektomia, czyli usunięcie śledziony. Zabieg ten pozwala to na zmniejszenie liczby krwinek niszczonych w śledzionie.
Treatment of severe anemia is blood transfusion. Sometimes it requires splenectomy, or removal of the spleen. This treatment allows for a reduction in the number of cells destroyed in the spleen.
Treatment of severe anemia is blood transfusion. Sometimes it requires splenectomy, or removal of the spleen. This treatment allows for a reduction in the number of cells destroyed in the spleen.
W przypadku objawowej i ciężkiej postaci talasemii może dojść do upośledzenia rozwoju dziecka i szeregu powikłań związanych z niedokrwistością (np. nieprawidłowej czynności serca). Z ciężką postacią talesemii beta może się wiązać wystąpienie hemosyderozy. Jest to stan nadmiernego gromadzenia się żelaza w różnych tkankach, co może upośledzać ich funkcję.
Symptomatic and severe form of thalassemia can lead to impaired child development and a number of complications associated with anemia (eg. abnormal heart beat). A severe form of beta talesemii may involve the occurrence of haemosiderosis. It is a state of excessive accumulation of iron in various tissues, which may impair their function.
Symptomatic and severe form of thalassemia can lead to impaired child development and a number of complications associated with anemia (eg. abnormal heart beat). A severe form of beta talesemii may involve the occurrence of haemosiderosis. It is a state of excessive accumulation of iron in various tissues, which may impair their function.
Zapobieganie talasemii nie jest możliwe, gdyż jest to choroba uwarunkowana genetycznie, z tego powodu na Cyprze, przed zawarciem związku małżeńskiego, obowiązkowe jest badanie krwi, celem sprawdzenia czy któraś z osób chcących wstąpić w związek małżeński choruje na talasemię. Wykrycie talasemii u obojga osób chcących wstąpić w związek małżeński zwykle uniemożliwia wzięcie ślubu.
Preventing thalassemia is not possible, because the disease is genetically determined, for this reason in Cyprus, before marriage, it is mandatory to do blood test to check if any of those wishing to marry suffering from thalassemia. The detection of thalassemia in both of those wishing to marry usually prevent you from getting married.
Preventing thalassemia is not possible, because the disease is genetically determined, for this reason in Cyprus, before marriage, it is mandatory to do blood test to check if any of those wishing to marry suffering from thalassemia. The detection of thalassemia in both of those wishing to marry usually prevent you from getting married.
Źródło:
- strona internetowa: www.medonet.pl,
- Wikipedia.
Source:
- website: www.medonet.pl,
- Wikipedia.
- Wikipedia.
Source:
- website: www.medonet.pl,
- Wikipedia.
poniedziałek, 28 grudnia 2015
Turystyka w 2014 roku - Cypr Południowy/Tourism in 2014 - South Cyprus
W 2014 r. Cypr (południową część wyspy) odwiedziło 2 441 239 turystów, co stanowi niewielki wzrost (o 35 849 osób) w porównaniu z 2013 r., gdy na Cypr (południową część wyspy) przyjechało 2 405 390 turystów. W liczbie tej nie uwzględniono 135 379 turystów, którzy odwiedzili w 2014 roku Cypr (południową część wyspy), przybywając na pokładzie statków wycieczkowych.
In 2014 (southern part of the island)2 441 239 tourists came to Cyprus, representing a slight increase (about 35 849 people) in comparison with 2013 when Cyprus (southern part of the island) came 2 405 390 tourists. In this number does not include 135 379 tourists who visited in 2014 Cyprus (southern part of the island) arriving on board cruise ships.
Najwięcej osób przyjechało m.in.:
- z Wielkiej Brytanii: 871 523 osób (spadek o 2,21 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Rosji: 636 766 osób (wzrost o 4,63 % w porównaniu do 2013 r.),
- ze Szwecji: 106 666 osób (spadek o 9,58 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Grecji: 100 949 osób (spadek o 3,81 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Niemiec: 86 397 osób (spadek o 12,67 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Izraela: 68 822 osób (wzrost o 57,65 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Ukrainy: 41 093 osób (wzrost o 20,77 % w porównaniu do 2013 r.),
Most people arrived for instance from:
- Great Britain: 871 523 people (a decrease of 2.21% compared to 2013),
- Russia: 636 766 people (an increase of 4.63% compared to 2013),
- Sweden: 106 666 people (a decrease of 9.58% compared to 2013),
- Greece: 100 949 people (a decrease of 3.81% compared to 2013),
- Germany: 86 397 people (a decrease of 12.67% compared to 2013),
- Israel: 68 822 people (an increase of 57.65% compared to 2013),
- Ukraine: 41 093 people (an increase of 20.77% compared to 2013),
ponadto:
- z Polski: 29 063 osób,
- z Belgii: 26 131 osób,
- z Danii: 30 554 osób,
- z Francji: 29 166 osób,
- z Finlandii: 23 921 osób,
- z Rumunii: 18 161 osób,
- ze Stanów Zjednoczonych: 15 847 osób,
- ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich: 16 722 osób,
- z Libanu: 32 687 osób,
- z Australii: 9 770 osób,
- z Republiki Południowej Afryki: 4 238 osób,
- z Norwegii: 56 746 osób,
- ze Szwajcarii: 48 947 osób,
- z Arabii Saudyjskiej: 2 474 osób,
- z Białorusi: 14 136 osób,
- z Turcji: 149 osób,
- z Iranu: 6 091 osób,
- z Chin: 1 837 osób,
- z Japonii: 561 osób.
also:
- Poland: 29 063 people,
- Belgium: 26 131 people,
- Denmark: 30 554 people,
- France: 29 166 people,
- Finland: 23 921 people,
- Romania: 18 161 people,
- US: 15 847 people,
- United Arab Emirates: 16 722 people,
- Lebanon: 32 687 people,
- Australia 9 770 people,
- South Africa: 4 238 people,
- Norway: 56 746 people,
- Switzerland: 48 947 people,
- Saudi Arabia: 2 474 people,
- Belarus 14 136 people,
- Turkey: 149 people,
- Iran: 6 091 people,
- China: 1 837 people,
- Japan: 561 people.
W 2014 roku 59,24 % turystów, tj. 1 446 170 osób przyjechało z krajów UE, natomiast 148 436 osób przyjechało z krajów azjatyckich (co stanowi wzrost o 42,18 % w porównaniu do 2013 r.). Można zauważyć następujący w ostatnich latach mocny spadek liczby turystów z krajów Unii Europejskiej, a wzrost z Rosji oraz z krajów azjatyckich.
In 2014, 59.24% of tourists, ie. 1 446 170 people came from EU countries, while 148 436 people arrived from Asian countries (an increase of 42.18% compared to 2013). You may have noticed that recent years followed a strong decline in the number of tourists from EU countries, and the rise in Russia and the Asian countries.
Przychody z turystyki wyniosły w 2014 r. 2 mld 23 mln euro i spadły o 2,83 % w porównaniu do 2013 roku.
Revenue from tourism was in 2014, 2 billion EUR 23 million and decreased by 2.83% compared to 2013.
W 2014 r. na południowej części wyspy znajdowało się 798 obiektów, takich jak: hotele, pensjonaty, wille, apartamenty, etc., dysponujących łącznie 87 218 łóżkami. Najwięcej obiektów znajdowało się w Pafos i w okolicy.
In 2014, in the southern part of the island were 798 establishments such as hotels, guest houses, villas, apartments, etc., with a total of 87 218 beds. Most buildings were in Paphos and the surrounding area.
Bezpośrednio w sektorze turystycznym i podróży znalazło zatrudnienie około 28 tysięcy osób, co stanowiło 7,7 % całkowitego zatrudnienia.
Directly in the tourism sector and travel were employed about 28,000 people, representing 7.7% of total employment.
Inwestycje w sektorze turystycznym i podróży wyniosły w 2014 r. 247,6 mln euro (wzrost o 7,7 % w stosunku do 2013 r.) i stanowiły 12,3 % całości inwestycji.
Investments in the tourism and travel sector in 2014 amounted to 247.6 million euro (increase of 7.7% compared to 2013) and represented 12.3% of total investment.
Źródło:
- CyStat.
Source:
- CyStat.
In 2014 (southern part of the island)2 441 239 tourists came to Cyprus, representing a slight increase (about 35 849 people) in comparison with 2013 when Cyprus (southern part of the island) came 2 405 390 tourists. In this number does not include 135 379 tourists who visited in 2014 Cyprus (southern part of the island) arriving on board cruise ships.
Najwięcej osób przyjechało m.in.:
- z Wielkiej Brytanii: 871 523 osób (spadek o 2,21 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Rosji: 636 766 osób (wzrost o 4,63 % w porównaniu do 2013 r.),
- ze Szwecji: 106 666 osób (spadek o 9,58 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Grecji: 100 949 osób (spadek o 3,81 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Niemiec: 86 397 osób (spadek o 12,67 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Izraela: 68 822 osób (wzrost o 57,65 % w porównaniu do 2013 r.),
- z Ukrainy: 41 093 osób (wzrost o 20,77 % w porównaniu do 2013 r.),
Most people arrived for instance from:
- Great Britain: 871 523 people (a decrease of 2.21% compared to 2013),
- Russia: 636 766 people (an increase of 4.63% compared to 2013),
- Sweden: 106 666 people (a decrease of 9.58% compared to 2013),
- Greece: 100 949 people (a decrease of 3.81% compared to 2013),
- Germany: 86 397 people (a decrease of 12.67% compared to 2013),
- Israel: 68 822 people (an increase of 57.65% compared to 2013),
- Ukraine: 41 093 people (an increase of 20.77% compared to 2013),
ponadto:
- z Polski: 29 063 osób,
- z Belgii: 26 131 osób,
- z Danii: 30 554 osób,
- z Francji: 29 166 osób,
- z Finlandii: 23 921 osób,
- z Rumunii: 18 161 osób,
- ze Stanów Zjednoczonych: 15 847 osób,
- ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich: 16 722 osób,
- z Libanu: 32 687 osób,
- z Australii: 9 770 osób,
- z Republiki Południowej Afryki: 4 238 osób,
- z Norwegii: 56 746 osób,
- ze Szwajcarii: 48 947 osób,
- z Arabii Saudyjskiej: 2 474 osób,
- z Białorusi: 14 136 osób,
- z Turcji: 149 osób,
- z Iranu: 6 091 osób,
- z Chin: 1 837 osób,
- z Japonii: 561 osób.
also:
- Poland: 29 063 people,
- Belgium: 26 131 people,
- Denmark: 30 554 people,
- France: 29 166 people,
- Finland: 23 921 people,
- Romania: 18 161 people,
- US: 15 847 people,
- United Arab Emirates: 16 722 people,
- Lebanon: 32 687 people,
- Australia 9 770 people,
- South Africa: 4 238 people,
- Norway: 56 746 people,
- Switzerland: 48 947 people,
- Saudi Arabia: 2 474 people,
- Belarus 14 136 people,
- Turkey: 149 people,
- Iran: 6 091 people,
- China: 1 837 people,
- Japan: 561 people.
W 2014 roku 59,24 % turystów, tj. 1 446 170 osób przyjechało z krajów UE, natomiast 148 436 osób przyjechało z krajów azjatyckich (co stanowi wzrost o 42,18 % w porównaniu do 2013 r.). Można zauważyć następujący w ostatnich latach mocny spadek liczby turystów z krajów Unii Europejskiej, a wzrost z Rosji oraz z krajów azjatyckich.
In 2014, 59.24% of tourists, ie. 1 446 170 people came from EU countries, while 148 436 people arrived from Asian countries (an increase of 42.18% compared to 2013). You may have noticed that recent years followed a strong decline in the number of tourists from EU countries, and the rise in Russia and the Asian countries.
Przychody z turystyki wyniosły w 2014 r. 2 mld 23 mln euro i spadły o 2,83 % w porównaniu do 2013 roku.
Revenue from tourism was in 2014, 2 billion EUR 23 million and decreased by 2.83% compared to 2013.
W 2014 r. na południowej części wyspy znajdowało się 798 obiektów, takich jak: hotele, pensjonaty, wille, apartamenty, etc., dysponujących łącznie 87 218 łóżkami. Najwięcej obiektów znajdowało się w Pafos i w okolicy.
In 2014, in the southern part of the island were 798 establishments such as hotels, guest houses, villas, apartments, etc., with a total of 87 218 beds. Most buildings were in Paphos and the surrounding area.
Bezpośrednio w sektorze turystycznym i podróży znalazło zatrudnienie około 28 tysięcy osób, co stanowiło 7,7 % całkowitego zatrudnienia.
Directly in the tourism sector and travel were employed about 28,000 people, representing 7.7% of total employment.
Inwestycje w sektorze turystycznym i podróży wyniosły w 2014 r. 247,6 mln euro (wzrost o 7,7 % w stosunku do 2013 r.) i stanowiły 12,3 % całości inwestycji.
Investments in the tourism and travel sector in 2014 amounted to 247.6 million euro (increase of 7.7% compared to 2013) and represented 12.3% of total investment.
Źródło:
- CyStat.
Source:
- CyStat.
sobota, 26 grudnia 2015
Święta Bożego Narodzenia na Cyprze/Christmas in Cyprus
Święta Bożego Narodzenia na Cyprze są obchodzone głównie w południowej części wyspy.
Christmas in Cyprus is celebrated mainly in the southern part of the island.
Przed Świętami, na południowej stronie wyspy, w sklepach, można znaleźć bardzo dużo przedmiotów, zabawek, słodyczy, pamiątek dotyczących Świąt, jak również można zakupić artykuły niezbędne do przygotowania Świąt, świąteczny asortyment w sklepach jest bowiem duży. Atmosfera zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia jest powszechna, w wielu miejscach (na ulicach, placach, w centrach handlowych, sklepach, firmach, restauracjach, kościołach, instytucjach) można zobaczyć świąteczne choinki i inne elementy dotyczące Świąt Bożego Narodzenia, jak również usłyszeć świąteczną muzykę (np. w supermarketach).
Before Christmas, on the south side of the island, in stores, you can find a lot of items, toys, sweets, souvenirs relating to Christmas, and you can purchase items necessary to prepare Christmas, because festive assortment in stores is large. The atmosphere of upcoming Christmas is common in many places (streets, squares, shopping centers, stores, businesses, restaurants, churches, institutions), you can see the Christmas trees and other items for the Christmas holidays, as well as hear Christmas music (eg. in supermarkets).
23, a zwłaszcza 24 grudnia w sklepach można napotkać tłumy ludzi na świątecznych zakupach. Na południu wyspy zdecydowanie czuje się atmosferę zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia. 24 grudnia sklepy na Cyprze Południowym są otwarte do godzin popołudniowych, a 25 i 26 grudnia wszystkie sklepy, firmy i instytucje są zamknięte.
In 23 and especially 24 of December in stores may encounter crowds of people on Christmas shopping. In the south of the island definitely you feel the approaching Christmas. December, 24, stores in Southern Cyprus are open until the afternoon, 25 and 26 of December all the shops, businesses and institutions are closed.
Na północnej stronie wyspy (Cypr Północny) atmosfera zbliżających się Świat nie jest oczywiście tak odczuwalna jak na południu. Na ulicach (np. na rondach) i w niektórych miejscach (np. hotele) można zobaczyć choinki, ozdobne kule, elementy dekoracyjne dotyczące Nowego Roku. W sklepach można kupić choinki i świąteczne ozdoby. 25 i 26 grudnia sklepy, firmy i instytucje pracują normalnie.
On the north side of the island (Northern Cyprus) upcoming Christmas atmosphere is obviously not as noticeable as in the south. On the streets (eg. at roundabouts) and in some places (eg. hotels) you can see Christmas trees, decorative bowls, decorative items for the New Year. In the shops you can buy Christmas trees and Christmas ornaments. 25 and 26 of December shops, businesses and institutions are operating normally.
Christmas in Cyprus is celebrated mainly in the southern part of the island.
Przed Świętami, na południowej stronie wyspy, w sklepach, można znaleźć bardzo dużo przedmiotów, zabawek, słodyczy, pamiątek dotyczących Świąt, jak również można zakupić artykuły niezbędne do przygotowania Świąt, świąteczny asortyment w sklepach jest bowiem duży. Atmosfera zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia jest powszechna, w wielu miejscach (na ulicach, placach, w centrach handlowych, sklepach, firmach, restauracjach, kościołach, instytucjach) można zobaczyć świąteczne choinki i inne elementy dotyczące Świąt Bożego Narodzenia, jak również usłyszeć świąteczną muzykę (np. w supermarketach).
Before Christmas, on the south side of the island, in stores, you can find a lot of items, toys, sweets, souvenirs relating to Christmas, and you can purchase items necessary to prepare Christmas, because festive assortment in stores is large. The atmosphere of upcoming Christmas is common in many places (streets, squares, shopping centers, stores, businesses, restaurants, churches, institutions), you can see the Christmas trees and other items for the Christmas holidays, as well as hear Christmas music (eg. in supermarkets).
(Cerkiew św. Łazarza, Larnaka, Cypr Południowy)
(St. Lazarus Church, Larnaca, South Cyprus)
(St. Lazarus Church, Larnaca, South Cyprus)
23, a zwłaszcza 24 grudnia w sklepach można napotkać tłumy ludzi na świątecznych zakupach. Na południu wyspy zdecydowanie czuje się atmosferę zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia. 24 grudnia sklepy na Cyprze Południowym są otwarte do godzin popołudniowych, a 25 i 26 grudnia wszystkie sklepy, firmy i instytucje są zamknięte.
In 23 and especially 24 of December in stores may encounter crowds of people on Christmas shopping. In the south of the island definitely you feel the approaching Christmas. December, 24, stores in Southern Cyprus are open until the afternoon, 25 and 26 of December all the shops, businesses and institutions are closed.
Na północnej stronie wyspy (Cypr Północny) atmosfera zbliżających się Świat nie jest oczywiście tak odczuwalna jak na południu. Na ulicach (np. na rondach) i w niektórych miejscach (np. hotele) można zobaczyć choinki, ozdobne kule, elementy dekoracyjne dotyczące Nowego Roku. W sklepach można kupić choinki i świąteczne ozdoby. 25 i 26 grudnia sklepy, firmy i instytucje pracują normalnie.
On the north side of the island (Northern Cyprus) upcoming Christmas atmosphere is obviously not as noticeable as in the south. On the streets (eg. at roundabouts) and in some places (eg. hotels) you can see Christmas trees, decorative bowls, decorative items for the New Year. In the shops you can buy Christmas trees and Christmas ornaments. 25 and 26 of December shops, businesses and institutions are operating normally.
piątek, 25 grudnia 2015
Top 10 turysty - Cypr Północny/Top 10 touristic attractions - North Cyprus
Poniżej 10 miejsc, które koniecznie należy odwiedzić będąc na Cyprze Północnym:
1. Famagusta: stare miasto z kościołem św. Mikołaja, ruinami pałacu weneckiego i murami obronnymi z czasów weneckich oraz opuszczoną dzielnicą - Waroszą (zza ogrodzenia, nie można wchodzić na teren dzielnicy).
2. W północnej Nikozji: stare miasto wraz z Meczetem Selimiye (katedra św. Zofii), Bedesten (kościół św. Mikołaja), Büyük Han i Wenecką Kolumnę na Placu Sarayönü (Placu Atatürka).
3. Ruiny starożytnego miasta Salamina.
4. Kirenia: stary port wraz z promenadą, zamkiem i Muzeum Wraku oraz znajdujące się w okolicy Kyrenii, Opactwo Bellapais.
5. Wizyta na lokalnym bazarze (poszukaj tulumby!).
6. Góry Kyrenia wraz z zamkiem św. Hilariona (i ewentualnie zamkiem Kantara i Buffavento).
7. Półwysep Karpaz z dziko żyjącymi osiołkami, klasztorem św. Andrzeja Apostoła i plażą Golden Beach.
8. Güzelyurt i okolice.
9. Ruiny starożytnego miasta Soli i pałacu Vouni.
10. Kasyno.
Below are 10 places that it is necessary to visit while in North Cyprus:
1. Famagusta: the old town with the church of St. Nicholas, the ruins of a Venetian palace and the city walls of the venetian period and abandoned district - Varosha (behind the fence, you can not enter the territory of the district).
2. In the northern Nicosia: the old town with The Selimiye Mosque (St. Sophia Cathedral), Bedesten (St. Nicholas Church), Büyük Han and The Venice Column on Sarayönü Square (Atatürk Square).
3. The ruins of the ancient city of Salamis.
4. Kyrenia: the old harbor with a promenade, castle and Anciet Shipwreck Museum and located in the area of Kyrenia, Bellapais Abbey.
5. Visit the local market (look for tulumba!)
6. Kyrenia Mountains and The Saint Hilarion Castle (and possibly Kantara Castle and Buffavento Castle).
7. Karpaz peninsula with wild donkeys living, the monastery of St. Andrew the Apostle and the Golden Beach.
8. Güzelyurt and its surroundings.
9. The ruins of the palace of Vouni.
10. Casino.
1. Famagusta: stare miasto z kościołem św. Mikołaja, ruinami pałacu weneckiego i murami obronnymi z czasów weneckich oraz opuszczoną dzielnicą - Waroszą (zza ogrodzenia, nie można wchodzić na teren dzielnicy).
2. W północnej Nikozji: stare miasto wraz z Meczetem Selimiye (katedra św. Zofii), Bedesten (kościół św. Mikołaja), Büyük Han i Wenecką Kolumnę na Placu Sarayönü (Placu Atatürka).
3. Ruiny starożytnego miasta Salamina.
4. Kirenia: stary port wraz z promenadą, zamkiem i Muzeum Wraku oraz znajdujące się w okolicy Kyrenii, Opactwo Bellapais.
5. Wizyta na lokalnym bazarze (poszukaj tulumby!).
6. Góry Kyrenia wraz z zamkiem św. Hilariona (i ewentualnie zamkiem Kantara i Buffavento).
7. Półwysep Karpaz z dziko żyjącymi osiołkami, klasztorem św. Andrzeja Apostoła i plażą Golden Beach.
8. Güzelyurt i okolice.
9. Ruiny starożytnego miasta Soli i pałacu Vouni.
10. Kasyno.
Below are 10 places that it is necessary to visit while in North Cyprus:
1. Famagusta: the old town with the church of St. Nicholas, the ruins of a Venetian palace and the city walls of the venetian period and abandoned district - Varosha (behind the fence, you can not enter the territory of the district).
2. In the northern Nicosia: the old town with The Selimiye Mosque (St. Sophia Cathedral), Bedesten (St. Nicholas Church), Büyük Han and The Venice Column on Sarayönü Square (Atatürk Square).
3. The ruins of the ancient city of Salamis.
4. Kyrenia: the old harbor with a promenade, castle and Anciet Shipwreck Museum and located in the area of Kyrenia, Bellapais Abbey.
5. Visit the local market (look for tulumba!)
6. Kyrenia Mountains and The Saint Hilarion Castle (and possibly Kantara Castle and Buffavento Castle).
7. Karpaz peninsula with wild donkeys living, the monastery of St. Andrew the Apostle and the Golden Beach.
8. Güzelyurt and its surroundings.
9. The ruins of the palace of Vouni.
10. Casino.
wtorek, 22 grudnia 2015
Top 10 turysty - Cypr Południowy/Top 10 touristic attractions - South Cyprus
Poniżej wskazano 10 miejsc, które warto zobaczyć będąc na Cyprze Południowym:
1. Skała Afrodyty.
2. Zamek z czasów bizantyńskich (z XIII w.), promenada w Pafos, grobowce królewskie i starożytne mozaiki w okolicach Pafos.
3. Góry Troodos wraz z malowanymi kościołami i klasztorami.
4. Ruiny starożytnego miasta Kition.
5. Hala Sultan Tekkesi i słone jezioro w Larnace.
6. Wioska Pano Lefkara (Lefkara Górna).
7. Stare miasto w Larnace wraz z cerkwią św. Łazarza i meczetem Al-Kebir.
8. Nikozja południowa (okolice przejścia granicznego Ledra Palace).
9. Łaźnie Afrodyty.
10. Zamek templariuszy w Kolossi.
Below is indicated 10 places to see while in South Cyprus:
1. Aphrodite's Rock.
2. Castle from the Byzantine era (XIII century), promenade in Paphos, the royal tombs and ancient mosaics in the vicinity of Pafos.
3. Troodos Mountains with painted churches and monasteries.
4. The ruins of the ancient city of Kition.
5. Hala Sultan Tekkesi and Larnaca Salt Lake.
6. The village of Pano Lefkara (Upper Lefkara).
7. Old Town in Larnaca with the church of St. Lazarus and mosque Al-Kebir.
8. Southern Nicosia (near the Ledra Palace crossing point).
9. Aphrodite Baths.
10. Kolossi Castle of the Knights Templar.
Below is indicated 10 places to see while in South Cyprus:
1. Aphrodite's Rock.
2. Castle from the Byzantine era (XIII century), promenade in Paphos, the royal tombs and ancient mosaics in the vicinity of Pafos.
3. Troodos Mountains with painted churches and monasteries.
4. The ruins of the ancient city of Kition.
5. Hala Sultan Tekkesi and Larnaca Salt Lake.
6. The village of Pano Lefkara (Upper Lefkara).
7. Old Town in Larnaca with the church of St. Lazarus and mosque Al-Kebir.
8. Southern Nicosia (near the Ledra Palace crossing point).
9. Aphrodite Baths.
10. Kolossi Castle of the Knights Templar.
środa, 16 grudnia 2015
Projekt budżetu na 2016 r. - Cypr Północny/the draft budget for 2016 - North Cyprus
Projekt budżetu Tureckiej Republiki Cypru Północnego na 2016 r. przewiduje budżet w wysokości 4 mld 515 mln lir (TRY), tj. 5 mld 869,5 mln PLN/1 mld 327,9 mln EUR/1 mld 003 mln GBP*.
The draft budget of the Turkish Republic of Northern Cyprus for 2016 foresees a budget of 4 billion 515 million lira (TRY), ie. 5 billion 869.5 million PLN/1 billion 327.9 million EUR/1 billion 003 million GBP*.
Przewiduje się deficyt budżetowy w wysokości 373 312 880 TRY (tj. 485 306 744 PLN/109 797 906 EUR/82 958 417,80 GBP)*. Przewiduje się pokrycie deficytu z lokalnych zasobów.
It is anticipated budget deficit of 373 312 880 TRY (ie. 485 306 744 PLN/EUR 109 797 906/82 958 417.80 GBP)*. It is expected to cover the deficit of local resources.
24,36 % planowanych w 2016 r. przychodów ma pochodzić z inwestycji i kredytów z Turcji.
24.36% of planned in 2016 income has come from investments and loans from Turkey.
Projekt podlega konsultacjom.
The project is subject to consultation.
*przy kursie wymiany:
1 TRY = 1,30 PLN,
1 EUR = 3,40 TRY,
1 GBP = 4,50 TRY.
* at an exchange rate:
1 TRY = 1.30 PLN,
1 EUR = 3.40 TRY
1 GBP = 4.50 TRY.
Źródło:
- informacje prasowe.
Source:
- press releases.
The draft budget of the Turkish Republic of Northern Cyprus for 2016 foresees a budget of 4 billion 515 million lira (TRY), ie. 5 billion 869.5 million PLN/1 billion 327.9 million EUR/1 billion 003 million GBP*.
Przewiduje się deficyt budżetowy w wysokości 373 312 880 TRY (tj. 485 306 744 PLN/109 797 906 EUR/82 958 417,80 GBP)*. Przewiduje się pokrycie deficytu z lokalnych zasobów.
It is anticipated budget deficit of 373 312 880 TRY (ie. 485 306 744 PLN/EUR 109 797 906/82 958 417.80 GBP)*. It is expected to cover the deficit of local resources.
24,36 % planowanych w 2016 r. przychodów ma pochodzić z inwestycji i kredytów z Turcji.
24.36% of planned in 2016 income has come from investments and loans from Turkey.
Projekt podlega konsultacjom.
The project is subject to consultation.
*przy kursie wymiany:
1 TRY = 1,30 PLN,
1 EUR = 3,40 TRY,
1 GBP = 4,50 TRY.
* at an exchange rate:
1 TRY = 1.30 PLN,
1 EUR = 3.40 TRY
1 GBP = 4.50 TRY.
Źródło:
- informacje prasowe.
Source:
- press releases.
Fundusze europejskie dla społeczności Turków cypryjskich/European funds for the Turkish Cypriot community
Na podstawie traktatu akcesyjnego podpisanego w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r., w dniu 1 maja 2004 r. Cypr został przyjęty do Unii Europejskiej (Cypr przystąpił do Unii Europejskiej jako wyspa podzielona, lecz do Unii Europejskiej należy całe terytorium wyspy, na północnej części wyspy prawo unijne - acqui communitaire, jest zawieszone, jednak Turcy cypryjscy, jak i Grecy cypryjscy są obywatelami Unii Europejskiej).
On the basis of the Accession Treaty signed in Athens on 16 April, 2003, in 1 May, 2004, Cyprus was admitted to the European Union (Cyprus joined the European Union as an island divided, but the European Union should be the whole territory of the island on the northern part the island of EU law - the acquis communautaire is suspended, but Turkish Cypriots and Greek Cypriots are citizens of the European Union).
W 2006 roku zostało zatwierdzone rozporządzenie Rady Nr 389/2006 z dnia 27 lutego 2006 r. ustanawiające instrument wsparcia finansowego w celu stymulowania rozwoju gospodarczego tureckiej wspólnoty cypryjskiej i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2667/2000 w sprawie Europejskiej Agencji Odbudowy.
Rozporządzenie przyjęto w celu zakończenia izolacji społeczności cypryjskich Turków i pomocy w przygotowaniu do zjednoczenia wyspy, poprzez stymulowanie rozwoju gospodarczego tureckiej wspólnoty cypryjskiej, ze szczególnym uwzględnieniem integracji gospodarczej wyspy, poprawy kontaktów pomiędzy obiema społecznościami oraz kontaktów z UE.
Regulation was approved to end isolation of Turkish cypriot community and to facilitate the reunification of Cyprus by encouraging the economic development of the Turkish Cypriot community, with particular emphasis on the economic integration of the island and on improving contact between the two communities and with the EU.
Cele pomocy:
W 2006 r. na pięcioletni program pomocowy przydzielono 259 mln euro, a począwszy od 2011 r. na pomoc (każdego roku) przeznaczane jest 30 mln euro.
11 grudnia 2015 r. Komisja Europejska zatwierdziła nowy program pomocy finansowej dla społeczności Turków cypryjskich w wysokości 32 mln euro.
Nowy program pomocy finansowej ma koncentrować się m.in. na:
- ochronie środowiska (w szczególności z zamknięciem zanieczyszczających środowisko wysypisk),
- wzmocnienie sektora mleczarskiego, aby przygotować go do rynku UE,
- przygotowywanie tureckiej wspólnoty cypryjskiej do stosowania prawa UE,
- ułatwienie dostępu biznesu do kredytów,
- wspieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, aby zwiększyć zaangażowanie obywatelskie i wspierać współpracę między obiema społecznościami.
In 2006 the five-year aid program was allocated with 259 million euro, and from 2011 onwards to help (each year) is spent 30 million euro.
December 11, 2015, The European Commission approved a new financial aid program for the Turkish Cypriot community in the amount of 32 million euro.
New aid financial programme will focus on the following priorities:
- protecting the environment (especially with the closure of polluting dumpsites),
- strengthening the dairy sector to prepare for the EU market,
- preparing the Turkish Cypriot community for the application of the EU body of laws after a settlement,
- facilitating businesses’ access to credit,
- supporting civil society organizations to increase civic engagement and foster cooperation between the two communities.
Przykładowe projekty realizowane z dofinansowaniem z funduszy europejskich:
- program stypendiów unijnych dla studentów i wykładowców (np. umożliwiający ubieganie się o roczny pobyt na uniwersytecie w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej): w latach 2007-2012 w projekcie uczestniczyło 60 studentów, 317 doktorantów i 104 wykładowców. Nabór odbywa się co roku, a roczny budżet programu to ok. 1,5 mln euro,
- program wymian, staży i szkoleń w krajach Unii Europejskiej dla społeczności Turków cypryjskich: np. w połowie 2012 r. dofinansowano (kwotą 0,76 mln euro) 15 projektów,
- program TAIEX (pomoc techniczna i wymiana informacji): jego celem jest pomoc społeczności Turków cypryjskich w dostosowaniu się do prawa UE w celu łatwiejszego prowadzenia handlu z pozostałymi krajami Unii Europejskiej. Na program przeznaczono około 20 mln euro,
- program poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego: rozpoczęty w 2009 r., na program przeznaczono 2,7 mln euro,
- wzmocnienie sektora prywatnego: wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), poprzez systemy dotacji zawarto 34 umowy o wartości 5 mln euro,
- dostosowanie firm do standardów UE: program tworzenia powiązań pomiędzy sektorem prywatnym Turków cypryjskich i rynkiem UE, budżet programu wyniósł 3,2 mln euro, okres realizacji: od 2007 do połowy 2011 roku, w ramach programu przekazano pomoc 62 małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) w celu osiągnięcia przez nie zgodności z europejskimi i międzynarodowymi standardami jakości, ekologii i społecznymi. Pomoc skierowano w szczególności do sektora rolnego przekazując pomoc dla 60 rolników w celu uzyskania przez nich certyfikatu UE (rolnictwo ekologicznego), pomoc przekazano także dla 25 przedsiębiorstw w celu stworzenia platform e-commerce,
- Sektorowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich: dotychczasowy budżet programu to ponad 29 mln euro,
- poprawa hodowli zwierząt: na szkolenia i zakup sprzętu (np. do laboratoriów weterynaryjnych) przeznaczono 700 tys. euro,
- nowoczesne uprawy hodowli: szkolenia i pokazy polowe dla rolników i ekspertów, programy badawczo-rozwojowe w celu wprowadzenia nowych gatunków roślin, optymalizacji stosowania nawozów i systemów nawadniania, nowe stacje meteorologiczne zostały zainstalowane w Morphou/Güzelyurt i Kondea/Türkmenköy i zmodernizowane w Limnitis/Yesilirmak, Galeteia/Mehmetçik i Trikomo/İskele,
- podnoszenie poziomu życia: w ramach dwóch programów dotacji dla projektów rozwoju społeczności zostało wybranych 37 wnioskodawców, którym przyznano łączne wsparcie finansowe w wysokości 10,5 mln euro,
- rozwój zasobów ludzkich: budżet programu to ponad 8 mln euro przeznaczone m.in. na wizyty studyjne w krajach UE, promowanie nowoczesnych metod nauczania. 72 dotacje na łączną kwotę ponad 2,5 mln euro przyznano przedszkolom, szkołom podstawowym i średnim na rzecz modernizacji metod i pomocy dydaktycznych, w ramach Inicjatywy Szkół Innowacji i Zmian. Dodatkowo, Zawodowe Liceum im. Sedat Simavi w Nikozji i Zawodowe Liceum im. dr Fazil Kucuk w Famaguście otrzymały nowy sprzęt do warsztatów samochodowych. Zawodowe Liceum im. Atatürka założyło warsztat drukowania z nowego sprzętu objętego wsparciem UE. VETLAM - 3 letni projekt o wartości 1,3 mln euro, w ramach którego zapewniono szkolenia umożliwiające przekwalifikowanie dla pracujących i bezrobotnych, w ramach projektu sfinansowano także szkolenia z zakresu doradztwa zawodowego,
- rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej: budżet programu to 11,8 mln, okres realizacji: 2009-2012. Jednym z głównych projektów był rozwój sieci telekomunikacyjnej przyszłościowe na podstawie protokołu internetowego (IP) - tzw. Next Generation Network, kolejnym projektem było wspieranie wprowadzania standardów zgodnych z UE w sektorze telekomunikacyjnym poprzez szkolenia i doradztwo w zakresie zarządzania,
- rewitalizacja miejsca zamieszkania społeczności: budżet to 18 mln euro przeznaczone na program dziedzictwa narodowego i modernizacji infrastruktury w miastach i wsiach północnej części wyspy. Program koncentrował się na głównych miastach: Nikozji, Famaguście i Kirenii oraz ich okolicach, np. w Nikozji odrestaurowano Bedestan (dawniej kościół św. Mikołaja) oraz Bandabuliya (Stary Rynek), w Famaguście i w Kirenii prace obejmowały promenady, w kilkunastu mniejszych miejscowościach od 2007 roku trwa modernizacja urządzeń komunalnych: odnawiane są budynki wspólnotowe służące działalności kulturowej w celu ożywienia życia społeczności lokalnej w Kormakitis/Kormacit, Galinoporni/Kaleburnu, Tremetusia/Erdemli, Louroukina/Akincilar oraz w Kalivakia/Kalavaç. Od 2005 r. Unia Europejska wsparła otwarcie 3 nowych przejść granicznych na Cyprze,
- poprawa sieci wodociągowych i sanitarnych: około 46 mln euro zostało przeznaczonych na zmniejszenie utraty wody oraz odbiór i oczyszczanie ścieków. Ograniczanie utraty wody w sieciach przesyłowych i dystrybucyjnych następuje poprzez wymianę rur azbestowych i stalowych rurami ocynkowanymi, co pozwoli (na niektórych obszarach) wyeliminować utratę dwóch z trzech litrów wody, które mogły być utracone w wyniku wycieków. Inwestycje w sieci objęły miejscowości: Nikozja (prawie 3800 gospodarstw domowych w północnej Nikozji zostało podłączonych do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej poprzez 80 km wybudowanych rur, na co wydano 2,6 mln euro, dzięki realizacji projektu zanotowano spadek utraty wody w północnej Nikozji, w wyniku czego zużycie wody spadło z 0,67 do 0,40 m3/dzień/konsumenta), Kioneli/Gönyeli, Kirenia, Lefka/Lefke and Morphou/Güzelyurt (prawie 4 mln euro przeznaczono na budowę oczyszczalni ścieków). 10 mln euro zostało przeznaczone na przygotowanie do prawodawstwa UE, szkolenia pracowników oraz podnoszenie świadomości nt. gospodarki wodnej,
- zarządzanie energią: 11,44 mln euro zostały przeznaczone na program efektywności energetycznej, którą rozpoczął się w 2008 r. Celem program jest lepsze monitorowanie zużycia energii (instalacja zdalnie sterowanego układu pomiarowego przez około 21000 klientów), przeprowadzanie badań dotyczących pomiaru energii, wprowadzenie systemu opieki klienta, podnoszenia świadomości nt. efektywności energetycznej. W ramach programu zainstalowano i podłączono do sieci pilotażową elektrownię słoneczną w Filya/Serhatköy o mocy 1,26 MW,
- ochrona środowiska: 1,1 mln euro przeznaczono na ustanowienie systemu monitorowania jakości powietrza (m.in. zakup sprzętu) oraz zmodernizowanie systemu informatycznego dla sektora ochrony środowiska (wraz z zakupem wyposażenia). 0,9 mln euro przeznaczono na opracowanie planu rekultywacji terenu górniczego Lefka/Lefke. 19,2 mln euro przeznaczono na rozpoczęty w 2007 r. program poprawy zarządzania odpadami: rekultywację i zamknięcie składowiska odpadów Kato Dikomo/Dikmen, budowę składowiska sanitarnego Koutsoventis/Güngör, budowę stacji przeładunkowej odpadów stałych w Famaguście, realizację pilotażowego projektu kompostowania odpadów zielonych, zainstalowano także zakład przetwarzania odpadów medycznych i dostarczono pojazdy i pojemniki do zbiórki odpadów medycznych, dostarczono konstrukcje przenośne i urządzenia do wstępnej obróbki odpadów rozbiórkowych. Ponadto, część środków przeznaczono na podnoszenie poziomu świadomości społecznej na temat ochrony środowiska oraz na modernizację istniejących zasad i regulacji zgodnie ze standardami UE,
- skuteczne systemy ochrony środowiska: rozpoczęty w 2008 roku program posiada budżet 5,2 mln euro przeznaczony na: zaplanowanie, stworzenie i zarządzanie siedmioma obszarami środowisk wrażliwych: Karpasia/Karpaz, Agias Eirinis/Akdeniz, Południowa Karpas/Obszaru Nadbrzeżnego Południowego Karpaz, Akanthou/Obszaru Nadbrzeżnego Tatlısu, Gór Kirenii, Alakati/Alagadi i Mokradeł Famagusty. Ponadto, środki przeznaczono na rozwój planów zarządzania dla obszarów, które mają potencjał aby wejść w skład unijnej sieci Natura 2000, rozpoczęto także tworzenie centrów dla odwiedzających w Agias Eirinis/Akdeniza, Górach Kirenii, Alakati/Alagadi i w Karpas/Karpaz, skonfigurowano ścieżki edukacyjne na obszarach chronionych, zakupiono sprzęt do pomocy w ochronie przyrody i przeprowadzono szkolenia dla strażników i innych specjalistów odpowiedzialnych za ochronę przyrody w celu uaktualnienia ich umiejętności zawodowych,
- pomoc pojednaniu i usuwaniu barier pomiędzy społecznościami: budżet programu to 10,4 mln euro, realizacja rozpoczęła się w 2007 roku. Celem programu jest wzmacnianie świadomości społeczeństwa obywatelskiego Turków cypryjskich i promowanie środowiska, w którym zaufanie, dialog, współpraca i bliższe stosunki mogą się rozwijać na poziomie dwóch społeczności, program wspiera także działania promujące wartości demokratyczne, pokój i aktywne obywatelstwo. 44 organizacje społeczeństwa obywatelskiego otrzymały 4,85 mln euro na różnej skali projekty: od projektu badania epidemiologii raka na Cyprze do projektu sadzenia dębów przez dzieci,
- Komisja Osób Zaginionych: budżet projektu to 6,5 mln euro. Podstawowym celem Komisji Osób Zaginionych jest umożliwienie krewnym odzyskania szczątków bliskich i zorganizowanie im właściwego pochówku, zamykając długi okres niepewności i niepokoju. To projekt dwóch społeczności, w którym biorą udział zespoły naukowców - Greków cypryjskich i Turków cypryjskich, pracujące obok siebie na każdym etapie procesów ekshumacji i identyfikacji,
- rozminowywanie strefy buforowej: realizacja programu, o budżecie 11,5 mln euro, rozpoczęła się w 2004 roku i została zakończona w 2011 roku. Program umożliwił wznowienie działalności rolniczej na użytkach rolnych, które zostały rozminowane: 81 pól minowych zostało usuniętych, większość z nich w strefie buforowej. Ponad 27000 min zostały zniszczonych i około jedenastu kilometrów kwadratowych ziemi zostało rozminowanych i przywróconych do pierwotnego użytku. Umożliwiło to także otwarcie dodatkowych przejść granicznych, które zwiększają swobodę przepływu osób i wymianę handlową.
Examples of projects financing from european funds:
- european union scholarships for students and teachers (eg. you can apply for a year at a university in another EU Member States): in 2007-2012 the project involved 60 undergraduate students, 317 graduate students and 104 teachers. Recruitment takes place every year, and the annual budget for the program is approx. 1.5 million euro,
- a programme promoting people-to-people contacts has been bringing Turkish Cypriots closer to the European Union through exchanges, internships and training courses in EU Member States: eg. by mid 2012, 0.76 million euro have been granted to 15 projects,
- programme TAIEX (Technical Assistance and Information Exchange): to help Turkish Cypriots EU legislation adapt it over time and to trade more easily with the rest of the EU. The programm allocated around 20 million euro,
- programme to improve road safety: started in 2009, allocated 2.7 mln euro,
- boosting the private sector: support for small and medium-sized enterprises (SMEs), through grant schemes concludes 34 contracts worth 5 million euro,
- helping firms to meet EU standards: a program to establish links between the Turkish Cypriot private sector and the EU market, budget for the program amounted to 3.2 million euro, the implementation period: from 2007 to mid-2011, the program provided assistance to 62 small and medium enterprises (SMEs) in order to achieve their compliance with EU and international standards of quality, ecology and social issues. Help was directed in particular to the agricultural sector providing assistance to 60 farmers in order to provide them with a certificate of the EU (organic farming), aid also handed over to 25 companies to build e-commerce platforms,
- Rural Development Sector Programme: the current programme budget is over 29 million euro,
- improving animal husbandry: training and the purchase of equipment (eg. for veterinary laboratories) allocated 700 thousand euros,
- modern crop husbandry: training courses and field demonstrations for farmers and experts, research and development programs to introduce new species of plants, optimizing the use of fertilizers and irrigation systems, new weather stations were installed in Morphou/Güzelyurt and Kontea/Türkmenköy and modernized in Limnitis/Yesilirmak, Galeteia/Mehmetcik and Trikomo/İskele,
- improving living standards: under two grant schemes for community development projects 37 applicants have been selected for financial support totalling 10.5 million euro,
- developing human resources: programme budget over 8 million euro earmarked to eg. study visits in EU countries, promoting modern teaching methods. 72 grants totalling more than 2.5 million euro were awarded to pre-primary, primary and secondary schools to modernise teaching methods and equipment, under the Schools' Initiative for Innovation and Change. Additionally, Sedat Simavi vocational high school in Nicosia and Dr. Fazıl Küçük vocational high school in Famagusta received new equipment for their automotive workshop. Atatürk vocational high school, could set up a printing workshop with new equipment provided with EU support. VETLAM - three-year 1,3 milion euro project that provided training and retraining for the employed and unemployed, as well as career counselling training for education stakeholders,
- developing telecoms infrastructure: a budget of 11.8 mln euro, the implementation period: 2009-2012. One major project was developing a future-proof telecommunications network based on Internet Protocol (IP) – the so-called Next Generation Network, another project was supporting the introduction of EU compliant standards in the telecommunications sector through training and management advice,
- revitalising the places where communites live: a budget of 18 million euro allocated to the national heritage and modernization of infrastructure in the towns and villages of the northern part of the island. The program focused on the major cities: Nicosia, Famagusta and Kyrenia and their surroundings, eg. in Nicosia the Bedestan Monument (formerly St. Nicholas Church) was renowated and the old municipal market Bandabuliya was restored, in Famagusta and Kyrenia works included improvement of the promenades, upgrading of community facilities in more than a dozen smaller towns and villages has also been supported since 2007. Community buildings are being renovated to accommodate cultural activities as a contribution to revitalising social life in Kormakitis/Kormacit, Galinoporni/Kaleburnu, Tremetousia/Erdemli, Louroukina/Akıncilar or Kalivakia/Kalavaç. Since 2005, the EU has supported the opening of three crossing points in Cyprus,
- improving water supply and sanitation: around 46 milion euro have been intended for reducing water losses and on wastewater collection and treatment - reducing losses in transmission and distribution networks by replacing old asbestos and galvanised steel pipes - which in some areas allow two out of every three litres to be lost through leakages. Nicosia (almost 3.800 households in Nicosia have been given new connections to clean and reliable mains water supply – through more than 80 kilometres of new piping – as a result of EU funding of 2.6 million euro, a substantial reduction in losses has been reported, and overall water supply to the northern part of Nicosia has fallen from 0.67 to 0.40 m3/day/consumer meter), Kioneli/Gönyeli, Kyrenia, Lefka/Lefke and Morphou/Güzelyurt (the wastewater treatment plant - nearly 4 million euro) have already benefited. Over 10 million is supporting preparations for new EU-compliant rules and regulations, training of staff, and awareness-raising about water management,
- managing energy: 11.44 million euro for programme on energy efficiency, started in 2008. Goal of programme: better monitoring of energy consumption (installation of a remote-controlled metering system for about 21.000 consumers), laboratory testing for energy measurement, improved customer awareness and satisfaction, introducing a customer-care system, awareness-raising about energy efficiency. A pilot solar energy plant in Filya/Serhatköy with a capacity of 1.26 MW has been completed and connected to the grid,
- protecting the environment: 1.1 million euro has been earmarked for the establishment of air quality monitoring system (including the purchase of equipment) and modernized IT system for the environmental sector (including the purchase of equipment). 0.9 million euro has been earmarked to develop a plan for the rehabilitation of the mining area Lefka /Lefke. Started in 2007, the 19.2 million euro programme, has led to tangible outcomes, including: rehabilitation and closure of the Kato Dikomo/Dikmen dump site
(one of the major environmental hotspots in the northern part of Cyprus), construction of a state-of-the-art sanitary landfill in Koutsoventis/Güngör, construction of a solid waste transfer station in Famagusta, implementation of a pilot project for green waste composting, installation of a medical waste treatment facility and supply of medical waste collection vehicles and containers, supply of mobile construction and demolition waste pre-treatment equipment.
Part of the programme has been devoted to raising public awareness and modernising existing rules and regulation in line with EU standards,
- effective systems for nature protection: programme started in 2008, a budget of 5.2 mln euro has been provided for planning, creating and managing seven sites with fragile environments: Karpasia/Karpaz, Agias Eirinis/Akdeniz, South Karpasia/South Karpaz Coastal Area, Akanthou/Tatlısu Coastal Area, Kyrenia Mountains, Alakati/Alagadi, and the Famagusta Wetlands. Programme helped develop management plans for the areas which have the potential to be designated as part of the EU’s Natura 2000, begun the establishment of visitor centres in Agias Eirinis/Akdeniz, the Kyrenia Mountains, Alakati/Alagadi and in Karpasia/Karpaz, set up nature trails in protected areas, purchased equipment to assist with nature protection, training activities have also being organised to upgrade the professional skills of rangers and other experts responsible for nature protection,
- help reconciliation and removing barriers between communities: the budget of the program is 10.4 million euro, implementation started in 2007. The programme goal is strengthening Turkish Cypriot civil society, and promoting an environment in which trust, dialogue, co-operation and closer relations can flourish at bi-communal level. It also supports activities that promote the values of democracy, peace and active citizenship. A total of 4.85 million euro was awarded to 44 civil society organisations: projects have ranged from large-scale exercises such as an epidemiology study on cancer in Cyprus to small-scale ideas such as encouraging children to plant oak trees for the future,
- Committee on Missing Persons: 6.5 milion euro budget of project. Committe of Missing Persons primary objective is to enable relatives to recover the remains of their loved ones and arrange for a proper burial, bringing closure to a long anguish and uncertainty. The project is bi-communal, involving teams of Greek Cypriot and Turkish Cypriot scientists working side by side at every stage of the exhumation and identification processes,
- demining the buffer zone: programme with budget of 11.5 milion euro, started in 2004 and was completed in 2011. Programme made possible to resume agricultural activities on farm land that has been cleared: 81 minefields have been cleared, most of them in the buffer zone. More than 27.000 landmines have been destroyed and around eleven square kilometres of land have been released and returned to their orginal use. Thanks to this also enabled the opening of additional crossing points that increase freedom of movement and trade.
Źródło:
- rozporządzenie Rady Nr 389/2006 z dnia 27 lutego 2006 r.
- EUR-Lex Baza aktów prawnych Unii Europejskiej,
- strona internetowa: www.ec.europa.eu.
On the basis of the Accession Treaty signed in Athens on 16 April, 2003, in 1 May, 2004, Cyprus was admitted to the European Union (Cyprus joined the European Union as an island divided, but the European Union should be the whole territory of the island on the northern part the island of EU law - the acquis communautaire is suspended, but Turkish Cypriots and Greek Cypriots are citizens of the European Union).
W 2006 roku zostało zatwierdzone rozporządzenie Rady Nr 389/2006 z dnia 27 lutego 2006 r. ustanawiające instrument wsparcia finansowego w celu stymulowania rozwoju gospodarczego tureckiej wspólnoty cypryjskiej i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2667/2000 w sprawie Europejskiej Agencji Odbudowy.
In 2006, the EU approved Council Regulation No 389/2006 of 27 February 2006, establishing an instrument of financial support for encouraging the economic development of the
Turkish Cypriot community and amending Council Regulation (EC) No 2667/2000 on the European
Agency for Reconstruction.
Regulation was approved to end isolation of Turkish cypriot community and to facilitate the reunification of Cyprus by encouraging the economic development of the Turkish Cypriot community, with particular emphasis on the economic integration of the island and on improving contact between the two communities and with the EU.
Cele pomocy:
- pobudzanie rozwoju społecznego i gospodarczego, włącznie
z restrukturyzacją, w szczególności w zakresie rozwoju
obszarów wiejskich, rozwoju zasobów ludzkich i rozwoju
regionalnego,
- rozwój i restrukturyzacja infrastruktury, w szczególności w dziedzinie energetyki i transportu, środowiska naturalnego, telekomunikacji i zaopatrzenia w wodę,
- pojednanie, działania służące budowaniu zaufania oraz wspierania społeczeństwa obywatelskiego,
- przybliżanie tureckiej wspólnoty cypryjskiej do Unii poprzez, między innymi, informowanie o porządku politycznym i prawnym Unii Europejskiej, wspieranie kontaktów międzyludzkich i stypendiów Wspólnoty,
- przygotowywanie tekstów prawnych zgodnych z dorobkiem wspólnotowym, tak aby mogły one być stosowane natychmiast po wejściu w życie wszechstronnego porozumienia dotyczącego problemu cypryjskiego,
- przygotowywanie do wprowadzania w życie dorobku wspólnotowego, mając na względzie cofnięcie zawieszenia jego stosowania, zgodnie z art. 1 Protokołu nr 10 do Aktu przystąpienia.
Rodzaje pomocy (między innymi):
- finansowanie zamówień,
- udzielanie dotacji, włącznie z dotacjami na spłatę odsetek, pożyczek na specjalnych warunkach, gwarancji kredytowych i pomocy finansowej.
Potencjalni beneficjenci (między innymi):
Potential beneficiaries (inter alia):
- rozwój i restrukturyzacja infrastruktury, w szczególności w dziedzinie energetyki i transportu, środowiska naturalnego, telekomunikacji i zaopatrzenia w wodę,
- pojednanie, działania służące budowaniu zaufania oraz wspierania społeczeństwa obywatelskiego,
- przybliżanie tureckiej wspólnoty cypryjskiej do Unii poprzez, między innymi, informowanie o porządku politycznym i prawnym Unii Europejskiej, wspieranie kontaktów międzyludzkich i stypendiów Wspólnoty,
- przygotowywanie tekstów prawnych zgodnych z dorobkiem wspólnotowym, tak aby mogły one być stosowane natychmiast po wejściu w życie wszechstronnego porozumienia dotyczącego problemu cypryjskiego,
- przygotowywanie do wprowadzania w życie dorobku wspólnotowego, mając na względzie cofnięcie zawieszenia jego stosowania, zgodnie z art. 1 Protokołu nr 10 do Aktu przystąpienia.
Assistance objectives:
- the promotion of social and economic development including restructuring, in particular concerning rural development, human resources development and regional development,
- the development and restructuring of infrastructure, in particular in the areas of energy and transport, the environment, telecommunications and water supply,
- reconciliation, confidence building measures, and support to civil society,
- the promotion of social and economic development including restructuring, in particular concerning rural development, human resources development and regional development,
- the development and restructuring of infrastructure, in particular in the areas of energy and transport, the environment, telecommunications and water supply,
- reconciliation, confidence building measures, and support to civil society,
- bringing the Turkish Cypriot community closer to the
Union, through inter alia information on the European
Union’s political and legal order, promotion of people to
people contacts and Community scholarships,
- preparation of legal texts aligned with the acquis communautaire for the purpose of these being immediately applicable upon the entry into force of a comprehensive settlement of the Cyprus problem,
- preparation for implementation of the acquis communautaire in view of the withdrawal of its suspension in accordance with Article 1 of Protocol No 10 to the Act of Accession.
- preparation of legal texts aligned with the acquis communautaire for the purpose of these being immediately applicable upon the entry into force of a comprehensive settlement of the Cyprus problem,
- preparation for implementation of the acquis communautaire in view of the withdrawal of its suspension in accordance with Article 1 of Protocol No 10 to the Act of Accession.
Rodzaje pomocy (między innymi):
- finansowanie zamówień,
- udzielanie dotacji, włącznie z dotacjami na spłatę odsetek, pożyczek na specjalnych warunkach, gwarancji kredytowych i pomocy finansowej.
Pomoc może również być wykorzystana do sfinansowania w szczególności:
- kosztów działań wspierających, takich jak badania wstępne i porównawcze, szkolenia, działania związane z przygotowywaniem, ocenianiem, zarządzaniem, wprowadzaniem w życie, monitorowaniem, kontrolowaniem i oszacowywaniem pomocy,
- kosztów działań związanych z celami informacyjnymi i promowania wizerunku, jak również kosztów personelu, sprzętu i najmu pomieszczeń.
Types of assistance (inter alia):
- kosztów działań wspierających, takich jak badania wstępne i porównawcze, szkolenia, działania związane z przygotowywaniem, ocenianiem, zarządzaniem, wprowadzaniem w życie, monitorowaniem, kontrolowaniem i oszacowywaniem pomocy,
- kosztów działań związanych z celami informacyjnymi i promowania wizerunku, jak również kosztów personelu, sprzętu i najmu pomieszczeń.
Types of assistance (inter alia):
- finance
procurement contracts,
- grants, including interest rate subsidies, special loans, loan guarantees and financial assistance.
- grants, including interest rate subsidies, special loans, loan guarantees and financial assistance.
Assistance may also be used to cover in particular:
- the costs for supporting activities such as preliminary and comparative studies, training, activities linked to preparing, appraising, managing, implementing, monitoring, controlling and evaluation of assistance,
- activities linked to information and visibility purposes as well as costs for supporting staff, renting of premises and supply of equipment.
- the costs for supporting activities such as preliminary and comparative studies, training, activities linked to preparing, appraising, managing, implementing, monitoring, controlling and evaluation of assistance,
- activities linked to information and visibility purposes as well as costs for supporting staff, renting of premises and supply of equipment.
- instytucje lokalne,
- spółdzielnie i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego (w szczególności organizacji partnerów społecznych, organizacji wspierających przedsiębiorczość, instytucji działających w interesie ogólnym na danych obszarach),
- lokalne lub tradycyjne wspólnoty,
- stowarzyszenia,
- organizacje o celu niezarobkowym,
- organizacje pozarządowe
- osoby fizyczne i prawne.
- spółdzielnie i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego (w szczególności organizacji partnerów społecznych, organizacji wspierających przedsiębiorczość, instytucji działających w interesie ogólnym na danych obszarach),
- lokalne lub tradycyjne wspólnoty,
- stowarzyszenia,
- organizacje o celu niezarobkowym,
- organizacje pozarządowe
- osoby fizyczne i prawne.
- local bodies,
- cooperatives and representatives of civil society, in particular organisations of the social partners, business support organisations, bodies carrying out functions in the general interest in the areas,
- local or traditional communities,
- associations,
- foundations,
- non-profit organisations,
- non-governmental organisations,
- natural and legal persons.
- cooperatives and representatives of civil society, in particular organisations of the social partners, business support organisations, bodies carrying out functions in the general interest in the areas,
- local or traditional communities,
- associations,
- foundations,
- non-profit organisations,
- non-governmental organisations,
- natural and legal persons.
11 grudnia 2015 r. Komisja Europejska zatwierdziła nowy program pomocy finansowej dla społeczności Turków cypryjskich w wysokości 32 mln euro.
Nowy program pomocy finansowej ma koncentrować się m.in. na:
- ochronie środowiska (w szczególności z zamknięciem zanieczyszczających środowisko wysypisk),
- wzmocnienie sektora mleczarskiego, aby przygotować go do rynku UE,
- przygotowywanie tureckiej wspólnoty cypryjskiej do stosowania prawa UE,
- ułatwienie dostępu biznesu do kredytów,
- wspieranie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, aby zwiększyć zaangażowanie obywatelskie i wspierać współpracę między obiema społecznościami.
In 2006 the five-year aid program was allocated with 259 million euro, and from 2011 onwards to help (each year) is spent 30 million euro.
December 11, 2015, The European Commission approved a new financial aid program for the Turkish Cypriot community in the amount of 32 million euro.
New aid financial programme will focus on the following priorities:
- protecting the environment (especially with the closure of polluting dumpsites),
- strengthening the dairy sector to prepare for the EU market,
- preparing the Turkish Cypriot community for the application of the EU body of laws after a settlement,
- facilitating businesses’ access to credit,
- supporting civil society organizations to increase civic engagement and foster cooperation between the two communities.
Przykładowe projekty realizowane z dofinansowaniem z funduszy europejskich:
- program stypendiów unijnych dla studentów i wykładowców (np. umożliwiający ubieganie się o roczny pobyt na uniwersytecie w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej): w latach 2007-2012 w projekcie uczestniczyło 60 studentów, 317 doktorantów i 104 wykładowców. Nabór odbywa się co roku, a roczny budżet programu to ok. 1,5 mln euro,
- program wymian, staży i szkoleń w krajach Unii Europejskiej dla społeczności Turków cypryjskich: np. w połowie 2012 r. dofinansowano (kwotą 0,76 mln euro) 15 projektów,
- program TAIEX (pomoc techniczna i wymiana informacji): jego celem jest pomoc społeczności Turków cypryjskich w dostosowaniu się do prawa UE w celu łatwiejszego prowadzenia handlu z pozostałymi krajami Unii Europejskiej. Na program przeznaczono około 20 mln euro,
- program poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego: rozpoczęty w 2009 r., na program przeznaczono 2,7 mln euro,
- wzmocnienie sektora prywatnego: wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), poprzez systemy dotacji zawarto 34 umowy o wartości 5 mln euro,
- dostosowanie firm do standardów UE: program tworzenia powiązań pomiędzy sektorem prywatnym Turków cypryjskich i rynkiem UE, budżet programu wyniósł 3,2 mln euro, okres realizacji: od 2007 do połowy 2011 roku, w ramach programu przekazano pomoc 62 małym i średnim przedsiębiorstwom (MŚP) w celu osiągnięcia przez nie zgodności z europejskimi i międzynarodowymi standardami jakości, ekologii i społecznymi. Pomoc skierowano w szczególności do sektora rolnego przekazując pomoc dla 60 rolników w celu uzyskania przez nich certyfikatu UE (rolnictwo ekologicznego), pomoc przekazano także dla 25 przedsiębiorstw w celu stworzenia platform e-commerce,
- Sektorowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich: dotychczasowy budżet programu to ponad 29 mln euro,
- poprawa hodowli zwierząt: na szkolenia i zakup sprzętu (np. do laboratoriów weterynaryjnych) przeznaczono 700 tys. euro,
- nowoczesne uprawy hodowli: szkolenia i pokazy polowe dla rolników i ekspertów, programy badawczo-rozwojowe w celu wprowadzenia nowych gatunków roślin, optymalizacji stosowania nawozów i systemów nawadniania, nowe stacje meteorologiczne zostały zainstalowane w Morphou/Güzelyurt i Kondea/Türkmenköy i zmodernizowane w Limnitis/Yesilirmak, Galeteia/Mehmetçik i Trikomo/İskele,
- podnoszenie poziomu życia: w ramach dwóch programów dotacji dla projektów rozwoju społeczności zostało wybranych 37 wnioskodawców, którym przyznano łączne wsparcie finansowe w wysokości 10,5 mln euro,
- rozwój zasobów ludzkich: budżet programu to ponad 8 mln euro przeznaczone m.in. na wizyty studyjne w krajach UE, promowanie nowoczesnych metod nauczania. 72 dotacje na łączną kwotę ponad 2,5 mln euro przyznano przedszkolom, szkołom podstawowym i średnim na rzecz modernizacji metod i pomocy dydaktycznych, w ramach Inicjatywy Szkół Innowacji i Zmian. Dodatkowo, Zawodowe Liceum im. Sedat Simavi w Nikozji i Zawodowe Liceum im. dr Fazil Kucuk w Famaguście otrzymały nowy sprzęt do warsztatów samochodowych. Zawodowe Liceum im. Atatürka założyło warsztat drukowania z nowego sprzętu objętego wsparciem UE. VETLAM - 3 letni projekt o wartości 1,3 mln euro, w ramach którego zapewniono szkolenia umożliwiające przekwalifikowanie dla pracujących i bezrobotnych, w ramach projektu sfinansowano także szkolenia z zakresu doradztwa zawodowego,
- rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej: budżet programu to 11,8 mln, okres realizacji: 2009-2012. Jednym z głównych projektów był rozwój sieci telekomunikacyjnej przyszłościowe na podstawie protokołu internetowego (IP) - tzw. Next Generation Network, kolejnym projektem było wspieranie wprowadzania standardów zgodnych z UE w sektorze telekomunikacyjnym poprzez szkolenia i doradztwo w zakresie zarządzania,
- rewitalizacja miejsca zamieszkania społeczności: budżet to 18 mln euro przeznaczone na program dziedzictwa narodowego i modernizacji infrastruktury w miastach i wsiach północnej części wyspy. Program koncentrował się na głównych miastach: Nikozji, Famaguście i Kirenii oraz ich okolicach, np. w Nikozji odrestaurowano Bedestan (dawniej kościół św. Mikołaja) oraz Bandabuliya (Stary Rynek), w Famaguście i w Kirenii prace obejmowały promenady, w kilkunastu mniejszych miejscowościach od 2007 roku trwa modernizacja urządzeń komunalnych: odnawiane są budynki wspólnotowe służące działalności kulturowej w celu ożywienia życia społeczności lokalnej w Kormakitis/Kormacit, Galinoporni/Kaleburnu, Tremetusia/Erdemli, Louroukina/Akincilar oraz w Kalivakia/Kalavaç. Od 2005 r. Unia Europejska wsparła otwarcie 3 nowych przejść granicznych na Cyprze,
- poprawa sieci wodociągowych i sanitarnych: około 46 mln euro zostało przeznaczonych na zmniejszenie utraty wody oraz odbiór i oczyszczanie ścieków. Ograniczanie utraty wody w sieciach przesyłowych i dystrybucyjnych następuje poprzez wymianę rur azbestowych i stalowych rurami ocynkowanymi, co pozwoli (na niektórych obszarach) wyeliminować utratę dwóch z trzech litrów wody, które mogły być utracone w wyniku wycieków. Inwestycje w sieci objęły miejscowości: Nikozja (prawie 3800 gospodarstw domowych w północnej Nikozji zostało podłączonych do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej poprzez 80 km wybudowanych rur, na co wydano 2,6 mln euro, dzięki realizacji projektu zanotowano spadek utraty wody w północnej Nikozji, w wyniku czego zużycie wody spadło z 0,67 do 0,40 m3/dzień/konsumenta), Kioneli/Gönyeli, Kirenia, Lefka/Lefke and Morphou/Güzelyurt (prawie 4 mln euro przeznaczono na budowę oczyszczalni ścieków). 10 mln euro zostało przeznaczone na przygotowanie do prawodawstwa UE, szkolenia pracowników oraz podnoszenie świadomości nt. gospodarki wodnej,
- zarządzanie energią: 11,44 mln euro zostały przeznaczone na program efektywności energetycznej, którą rozpoczął się w 2008 r. Celem program jest lepsze monitorowanie zużycia energii (instalacja zdalnie sterowanego układu pomiarowego przez około 21000 klientów), przeprowadzanie badań dotyczących pomiaru energii, wprowadzenie systemu opieki klienta, podnoszenia świadomości nt. efektywności energetycznej. W ramach programu zainstalowano i podłączono do sieci pilotażową elektrownię słoneczną w Filya/Serhatköy o mocy 1,26 MW,
- ochrona środowiska: 1,1 mln euro przeznaczono na ustanowienie systemu monitorowania jakości powietrza (m.in. zakup sprzętu) oraz zmodernizowanie systemu informatycznego dla sektora ochrony środowiska (wraz z zakupem wyposażenia). 0,9 mln euro przeznaczono na opracowanie planu rekultywacji terenu górniczego Lefka/Lefke. 19,2 mln euro przeznaczono na rozpoczęty w 2007 r. program poprawy zarządzania odpadami: rekultywację i zamknięcie składowiska odpadów Kato Dikomo/Dikmen, budowę składowiska sanitarnego Koutsoventis/Güngör, budowę stacji przeładunkowej odpadów stałych w Famaguście, realizację pilotażowego projektu kompostowania odpadów zielonych, zainstalowano także zakład przetwarzania odpadów medycznych i dostarczono pojazdy i pojemniki do zbiórki odpadów medycznych, dostarczono konstrukcje przenośne i urządzenia do wstępnej obróbki odpadów rozbiórkowych. Ponadto, część środków przeznaczono na podnoszenie poziomu świadomości społecznej na temat ochrony środowiska oraz na modernizację istniejących zasad i regulacji zgodnie ze standardami UE,
- skuteczne systemy ochrony środowiska: rozpoczęty w 2008 roku program posiada budżet 5,2 mln euro przeznaczony na: zaplanowanie, stworzenie i zarządzanie siedmioma obszarami środowisk wrażliwych: Karpasia/Karpaz, Agias Eirinis/Akdeniz, Południowa Karpas/Obszaru Nadbrzeżnego Południowego Karpaz, Akanthou/Obszaru Nadbrzeżnego Tatlısu, Gór Kirenii, Alakati/Alagadi i Mokradeł Famagusty. Ponadto, środki przeznaczono na rozwój planów zarządzania dla obszarów, które mają potencjał aby wejść w skład unijnej sieci Natura 2000, rozpoczęto także tworzenie centrów dla odwiedzających w Agias Eirinis/Akdeniza, Górach Kirenii, Alakati/Alagadi i w Karpas/Karpaz, skonfigurowano ścieżki edukacyjne na obszarach chronionych, zakupiono sprzęt do pomocy w ochronie przyrody i przeprowadzono szkolenia dla strażników i innych specjalistów odpowiedzialnych za ochronę przyrody w celu uaktualnienia ich umiejętności zawodowych,
- pomoc pojednaniu i usuwaniu barier pomiędzy społecznościami: budżet programu to 10,4 mln euro, realizacja rozpoczęła się w 2007 roku. Celem programu jest wzmacnianie świadomości społeczeństwa obywatelskiego Turków cypryjskich i promowanie środowiska, w którym zaufanie, dialog, współpraca i bliższe stosunki mogą się rozwijać na poziomie dwóch społeczności, program wspiera także działania promujące wartości demokratyczne, pokój i aktywne obywatelstwo. 44 organizacje społeczeństwa obywatelskiego otrzymały 4,85 mln euro na różnej skali projekty: od projektu badania epidemiologii raka na Cyprze do projektu sadzenia dębów przez dzieci,
- Komisja Osób Zaginionych: budżet projektu to 6,5 mln euro. Podstawowym celem Komisji Osób Zaginionych jest umożliwienie krewnym odzyskania szczątków bliskich i zorganizowanie im właściwego pochówku, zamykając długi okres niepewności i niepokoju. To projekt dwóch społeczności, w którym biorą udział zespoły naukowców - Greków cypryjskich i Turków cypryjskich, pracujące obok siebie na każdym etapie procesów ekshumacji i identyfikacji,
- rozminowywanie strefy buforowej: realizacja programu, o budżecie 11,5 mln euro, rozpoczęła się w 2004 roku i została zakończona w 2011 roku. Program umożliwił wznowienie działalności rolniczej na użytkach rolnych, które zostały rozminowane: 81 pól minowych zostało usuniętych, większość z nich w strefie buforowej. Ponad 27000 min zostały zniszczonych i około jedenastu kilometrów kwadratowych ziemi zostało rozminowanych i przywróconych do pierwotnego użytku. Umożliwiło to także otwarcie dodatkowych przejść granicznych, które zwiększają swobodę przepływu osób i wymianę handlową.
Examples of projects financing from european funds:
- european union scholarships for students and teachers (eg. you can apply for a year at a university in another EU Member States): in 2007-2012 the project involved 60 undergraduate students, 317 graduate students and 104 teachers. Recruitment takes place every year, and the annual budget for the program is approx. 1.5 million euro,
- a programme promoting people-to-people contacts has been bringing Turkish Cypriots closer to the European Union through exchanges, internships and training courses in EU Member States: eg. by mid 2012, 0.76 million euro have been granted to 15 projects,
- programme TAIEX (Technical Assistance and Information Exchange): to help Turkish Cypriots EU legislation adapt it over time and to trade more easily with the rest of the EU. The programm allocated around 20 million euro,
- programme to improve road safety: started in 2009, allocated 2.7 mln euro,
- boosting the private sector: support for small and medium-sized enterprises (SMEs), through grant schemes concludes 34 contracts worth 5 million euro,
- helping firms to meet EU standards: a program to establish links between the Turkish Cypriot private sector and the EU market, budget for the program amounted to 3.2 million euro, the implementation period: from 2007 to mid-2011, the program provided assistance to 62 small and medium enterprises (SMEs) in order to achieve their compliance with EU and international standards of quality, ecology and social issues. Help was directed in particular to the agricultural sector providing assistance to 60 farmers in order to provide them with a certificate of the EU (organic farming), aid also handed over to 25 companies to build e-commerce platforms,
- Rural Development Sector Programme: the current programme budget is over 29 million euro,
- improving animal husbandry: training and the purchase of equipment (eg. for veterinary laboratories) allocated 700 thousand euros,
- modern crop husbandry: training courses and field demonstrations for farmers and experts, research and development programs to introduce new species of plants, optimizing the use of fertilizers and irrigation systems, new weather stations were installed in Morphou/Güzelyurt and Kontea/Türkmenköy and modernized in Limnitis/Yesilirmak, Galeteia/Mehmetcik and Trikomo/İskele,
- improving living standards: under two grant schemes for community development projects 37 applicants have been selected for financial support totalling 10.5 million euro,
- developing human resources: programme budget over 8 million euro earmarked to eg. study visits in EU countries, promoting modern teaching methods. 72 grants totalling more than 2.5 million euro were awarded to pre-primary, primary and secondary schools to modernise teaching methods and equipment, under the Schools' Initiative for Innovation and Change. Additionally, Sedat Simavi vocational high school in Nicosia and Dr. Fazıl Küçük vocational high school in Famagusta received new equipment for their automotive workshop. Atatürk vocational high school, could set up a printing workshop with new equipment provided with EU support. VETLAM - three-year 1,3 milion euro project that provided training and retraining for the employed and unemployed, as well as career counselling training for education stakeholders,
- developing telecoms infrastructure: a budget of 11.8 mln euro, the implementation period: 2009-2012. One major project was developing a future-proof telecommunications network based on Internet Protocol (IP) – the so-called Next Generation Network, another project was supporting the introduction of EU compliant standards in the telecommunications sector through training and management advice,
- revitalising the places where communites live: a budget of 18 million euro allocated to the national heritage and modernization of infrastructure in the towns and villages of the northern part of the island. The program focused on the major cities: Nicosia, Famagusta and Kyrenia and their surroundings, eg. in Nicosia the Bedestan Monument (formerly St. Nicholas Church) was renowated and the old municipal market Bandabuliya was restored, in Famagusta and Kyrenia works included improvement of the promenades, upgrading of community facilities in more than a dozen smaller towns and villages has also been supported since 2007. Community buildings are being renovated to accommodate cultural activities as a contribution to revitalising social life in Kormakitis/Kormacit, Galinoporni/Kaleburnu, Tremetousia/Erdemli, Louroukina/Akıncilar or Kalivakia/Kalavaç. Since 2005, the EU has supported the opening of three crossing points in Cyprus,
- improving water supply and sanitation: around 46 milion euro have been intended for reducing water losses and on wastewater collection and treatment - reducing losses in transmission and distribution networks by replacing old asbestos and galvanised steel pipes - which in some areas allow two out of every three litres to be lost through leakages. Nicosia (almost 3.800 households in Nicosia have been given new connections to clean and reliable mains water supply – through more than 80 kilometres of new piping – as a result of EU funding of 2.6 million euro, a substantial reduction in losses has been reported, and overall water supply to the northern part of Nicosia has fallen from 0.67 to 0.40 m3/day/consumer meter), Kioneli/Gönyeli, Kyrenia, Lefka/Lefke and Morphou/Güzelyurt (the wastewater treatment plant - nearly 4 million euro) have already benefited. Over 10 million is supporting preparations for new EU-compliant rules and regulations, training of staff, and awareness-raising about water management,
- managing energy: 11.44 million euro for programme on energy efficiency, started in 2008. Goal of programme: better monitoring of energy consumption (installation of a remote-controlled metering system for about 21.000 consumers), laboratory testing for energy measurement, improved customer awareness and satisfaction, introducing a customer-care system, awareness-raising about energy efficiency. A pilot solar energy plant in Filya/Serhatköy with a capacity of 1.26 MW has been completed and connected to the grid,
- protecting the environment: 1.1 million euro has been earmarked for the establishment of air quality monitoring system (including the purchase of equipment) and modernized IT system for the environmental sector (including the purchase of equipment). 0.9 million euro has been earmarked to develop a plan for the rehabilitation of the mining area Lefka /Lefke. Started in 2007, the 19.2 million euro programme, has led to tangible outcomes, including: rehabilitation and closure of the Kato Dikomo/Dikmen dump site
(one of the major environmental hotspots in the northern part of Cyprus), construction of a state-of-the-art sanitary landfill in Koutsoventis/Güngör, construction of a solid waste transfer station in Famagusta, implementation of a pilot project for green waste composting, installation of a medical waste treatment facility and supply of medical waste collection vehicles and containers, supply of mobile construction and demolition waste pre-treatment equipment.
Part of the programme has been devoted to raising public awareness and modernising existing rules and regulation in line with EU standards,
- effective systems for nature protection: programme started in 2008, a budget of 5.2 mln euro has been provided for planning, creating and managing seven sites with fragile environments: Karpasia/Karpaz, Agias Eirinis/Akdeniz, South Karpasia/South Karpaz Coastal Area, Akanthou/Tatlısu Coastal Area, Kyrenia Mountains, Alakati/Alagadi, and the Famagusta Wetlands. Programme helped develop management plans for the areas which have the potential to be designated as part of the EU’s Natura 2000, begun the establishment of visitor centres in Agias Eirinis/Akdeniz, the Kyrenia Mountains, Alakati/Alagadi and in Karpasia/Karpaz, set up nature trails in protected areas, purchased equipment to assist with nature protection, training activities have also being organised to upgrade the professional skills of rangers and other experts responsible for nature protection,
- help reconciliation and removing barriers between communities: the budget of the program is 10.4 million euro, implementation started in 2007. The programme goal is strengthening Turkish Cypriot civil society, and promoting an environment in which trust, dialogue, co-operation and closer relations can flourish at bi-communal level. It also supports activities that promote the values of democracy, peace and active citizenship. A total of 4.85 million euro was awarded to 44 civil society organisations: projects have ranged from large-scale exercises such as an epidemiology study on cancer in Cyprus to small-scale ideas such as encouraging children to plant oak trees for the future,
- Committee on Missing Persons: 6.5 milion euro budget of project. Committe of Missing Persons primary objective is to enable relatives to recover the remains of their loved ones and arrange for a proper burial, bringing closure to a long anguish and uncertainty. The project is bi-communal, involving teams of Greek Cypriot and Turkish Cypriot scientists working side by side at every stage of the exhumation and identification processes,
- demining the buffer zone: programme with budget of 11.5 milion euro, started in 2004 and was completed in 2011. Programme made possible to resume agricultural activities on farm land that has been cleared: 81 minefields have been cleared, most of them in the buffer zone. More than 27.000 landmines have been destroyed and around eleven square kilometres of land have been released and returned to their orginal use. Thanks to this also enabled the opening of additional crossing points that increase freedom of movement and trade.
Źródło:
- rozporządzenie Rady Nr 389/2006 z dnia 27 lutego 2006 r.
- EUR-Lex Baza aktów prawnych Unii Europejskiej,
- strona internetowa: www.ec.europa.eu.
Source:
- Council Regulation No 389/2006 of 27 February 2006,
- EUR-Lex database European Union legislation,
- website: www.ec.europa.eu.
- Council Regulation No 389/2006 of 27 February 2006,
- EUR-Lex database European Union legislation,
- website: www.ec.europa.eu.
sobota, 12 grudnia 2015
Zima na Cyprze/Winter in Cyprus (12.12.2015 r.)
Pogoda na Cyprze wciąż dopisuje, rano i w dzień świeci słońce, dzięki czemu jest ciepło (temperatura w dzień wynosi około 20 stopni Celsjusza) i można chodzić w krótkich koszulkach, słońce wciąż świeci intensywnie, zdarza się więc, że potrzebne są okulary przeciwsłoneczne. Po południu, gdy zachodzi słońce, temperatura spada wyraźnie, robi się chłodno i bez kurtki czy też grubej bluzy, można zmarznąć. Czasem w dzień zdarzają się burze lub deszcze, są one zwykle przelotne. Zdarzają się także wietrzne dni, wiatr jest chłodny zwłaszcza, gdy zachodzi słońce. Czy w grudniu, na święta będzie padać śnieg na Cyprze?
The weather in Cyprus is still nice, in the morning and during the day the sun is shining, so it is warm (daytime temperature is about 20 degrees Celsius) and you can walk in t-shirts, sun still shines intensely that you need sunglasses. In the afternoon, when the sun goes down, the temperature drops significantly, it gets cold and without a thick jacket or sweatshirt, you can't stay warm. Sometimes during the day there are storms or rains, they are usually fleeting. There are also windy days, the wind is cool especially when the sun goes down. Will it be snowing in Christmas?
The weather in Cyprus is still nice, in the morning and during the day the sun is shining, so it is warm (daytime temperature is about 20 degrees Celsius) and you can walk in t-shirts, sun still shines intensely that you need sunglasses. In the afternoon, when the sun goes down, the temperature drops significantly, it gets cold and without a thick jacket or sweatshirt, you can't stay warm. Sometimes during the day there are storms or rains, they are usually fleeting. There are also windy days, the wind is cool especially when the sun goes down. Will it be snowing in Christmas?
(Finikoudes Beach, Larnaka, Południowy Cypr)
(Finikoudes Beach, Larnaca, South Cyprus)
(Finikoudes Beach, Larnaca, South Cyprus)
Podstawowe zwroty - turecki (Cypr Północny)/Basic phrases - Turkish (North Cyprus)
Przed wybraniem się na Cypr warto zapoznać się z podstawowymi zwrotami, które będziemy mogli użyć podczas pobytu na północnej części wyspy, gdzie używa się języka tureckiego (odmiany języka tureckiego):
- evet (ewet): tak,
- hayır (hajyr): nie,
- lütfen (lutfen): proszę,
- teşekkür ederim (teszekur ederim): dziękuję,
- afedersiniz lub pardon (afedersiniz lub pardon): przepraszam,
- günaydın (gunajdyn): dzień dobry,
- iyi akşamlar (iji akszamlar): dobry wieczór,
- güle güle lub elveda (gule gule lub elweda): do widzenia,
- iyi geceler (iji gedzeler): dobranoc.
Before setting out on Cyprus take a look at the basic terms that you can use the time to stay in the northern part of the island, where they use of the Turkish language (a dialect of Turkish):
Before setting out on Cyprus take a look at the basic terms that you can use the time to stay in the northern part of the island, where they use of the Turkish language (a dialect of Turkish):
- evet (evet): yes,
- hayır (hajyr): no,
- lütfen (lutfen): please,
- teşekkür ederim (teszekur ederim): thank you,
- afedersiniz or pardon (afedersiniz or pardon): excuse me,
- günaydın (gunajdyn): good morning,
- iyi akşamlar (iji akszamlar): good evening,
- güle güle or elveda (gule gule or elveda): goodbye,
- iyi geceler (iji gedzeler): good night.
niedziela, 6 grudnia 2015
Podstawowe zwroty - grecki (Cypr Południowy)/Basic phrases - Greek (South Cyprus)
Przed wybraniem się na Cypr warto zapoznać się z podstawowymi zwrotami, które będziemy mogli użyć podczas pobytu na południowej części wyspy, gdzie używa się języka greckiego (odmiany języka greckiego):
- έτσι (ne): tak,
- δεν (ohi/oi): nie,
- παρακαλώ (parakalo): proszę,
- σας ευχαριστώ (efcharisto): dziękuję,
- συγνώμη (signomi): przepraszam,
- καλημέρα (kalimera): dzień dobry,
- καλησπέρα (kalispera): dobry wieczór,
- αντίο (adio lub jasas): do widzenia,
- καληνύχτα (kalinichta): dobranoc.
Before setting out on Cyprus take a look at the basic terms that you can use the time to stay in the southern part of the island, where they use of the Greek language (a dialect of Greek):
Before setting out on Cyprus take a look at the basic terms that you can use the time to stay in the southern part of the island, where they use of the Greek language (a dialect of Greek):
- έτσι (ne): yes,
- δεν (ohi/oi): no,
- παρακαλώ (parakalo): please,
- σας ευχαριστώ (evharisto): thank you,
- συγνώμη (signomi): excuse me,
- καλημέρα (kalimera): good morning,
- καλησπέρα (kalispera): good evening,
- αντίο (adio or jasas): goodbye,
- καληνύχτα (kalinihta): good night.
Subskrybuj:
Posty (Atom)